ريفراندؤم بؤچی؟

وه هاب شاه محمد

به گويره ی ياسای ناو ده وصه تی هه موو ميله تثک که سه رزه وثک، زمانثک، کولتورثک وه ده سه صاتی له سسه ر زه وی خؤی هه بث ئه وا له رووی ياسايه وه مافی سه ربه خؤی و مافی دياری کردنی چاره نووسی خؤی هه يه. ميله تی کورد به هه زاره های ساصه له سه ر خاکی باوک و باچيرانی خؤی ژياوه وه ئه مه ش نه ک ته نها له لايه ن ميله تی کورد خؤيه وه سه صماندراوه به صکو له لايه ن مثژوو نوسانی بثگانه شه وه به به صگه روون کراوه ته وه، ته نانه ت ده کرث بصثن که له هه ندث ميله تی ناوچه کانيش کؤنتره له ناوچه که. ميلله تی کورد به هه موو مثژووی خؤيه وه قه ت رؤژث له رؤژان چاوی نه بريوه ته سه ر خاکی ميله تانی ترو به هه موو مثژووه کؤنه که يه وه قه ت رؤژی له رژژان مه ترثکی چوارگؤشه ی له زه وی خه صکی تر داگير نه کردووه.

جا ئه مه نازانم هؤيه که ی ده گه رثته وه بؤچی ئايا باوک و باپيرانی ئثمه نه زان بوون وه يان بيريان له به رژه وه ندی نه وه کانی خؤيان و دوارؤژيان نه کردؤته وه وه يان مه نتاصتثتی خه صکی کورد به وجؤره بووه که حه زی له زوصم و ناهه قی نه کردووه ده رهه ق به ميله تانی تر. ميله تانی هه موو جيهان به ئه وانه ی که ئه مرؤ به ميله تانی پثشکه وتوو له قه صه م ده درثن وه ئه و ميله تانه ی که هثشتا له جيهانی سثهه م ده ژثن هه ر هه مويان له ماوه ثکی دياری کراوی مثژووياندا شه ريان به رامبه ر ميله تانی تر کردووه و زه وی ئه موو ئه ويان داگير کردووه که هه ندثکيان به شانازيه وه ئه و مثژووه ی خؤيان ده گثرنه وه وه هه ندثکيان به شه رمه وه باس له و مثژووه ی خؤيان ده که ن له به ر ئه وه ی مثژؤکه يان زؤر تاصه وه زوصمثکی زؤريان ده رهه ق به ميله تانی تر کردووه.

ئه مرؤ پاش شه ری رزگاری له باشوری کوردستان و ئازادکردنی هه مو ناوچه کانی کوردستانی باشوور خه صکی کورد له بارثکی زؤر ناسکدا ده ژث که ده کرث به ساصانی سه ره تای سه ده ی بيسته م چاوی لثبکرث به صلام له شه رتوو مه رجثکی جياواز له و کاته ئه ويش له به ر ئه وه ی ميله تی کورد ئه مرؤ زؤر به ئاگاتره له و ساصانه و باری سياسی جيهان له گه ص ئه و کاته دا زؤر جياوازه وه رؤشنبيرانی کورد باش ئاگاداری

باری سياسی جيهان و ناوچه که بوون.

پاش روخاندنی گه وره ترين مه ترسی له سه ر ميله تی کورد که  ئه ويش رژثمی به عس بوو ديسانه وه مه سه له ی سه ربه خؤی وه ک فاکته رثکی زيندوو سه ری هه صدايه وه که ئايا ئيستا کاتی ئه وه  نه هاتووه که کورد له کوردستانی باشوور وه به هؤی ئه و هه صو و مه رجه سياسيه ی کوردستان و جيهان وه ک هه موو ميله تانی جيهان داوای مافی ره وای خؤی بکات که ئه ويش مافی سه ربه خؤی خؤيه تی وه ئه گه ر کارثکی وا بکات ئه مرؤ زه ره روو قازانجی ئه و کاره له کوثدايه؟

ئايا باری سياسی و ئابووری کوردستان، ناوچه که وه جيهان رثگه به و داواکاری سه ربه خؤيه ی گه لی کورد ده دات له کوردستانی باشوور؟ ئايا له ستراتيجيه تی هثزه سياسثکانی کوردستانی باشوور دا شتثکی له و جؤره به دی ده کرث؟ به رای من باری سياسسی ئه مرؤی کوردستانی باشوور له باری سياسی ساصانی بيستی چه رخی نؤزده ده چث، به صام ته نها جياوازثک له نيوان ئه مرؤ و ئه و کاته دا ئه وه يه که خه صکی کورد وه به تايبه تی رؤشنبيرانی کورد زؤر به ئاگاترن له ساصانی بيست و وه ئه و شه ره ی  که بوه هؤی روخاندنی رژثمی به عس شه رثک بوو ته نها هثز زلثک به شداری تيا کرد له گه ل به ريتانياو و هثزه کورديکانی کوردستانی باشوور. له به ر ئه وه گه لی کورد وه ک هاوپه يمانثک له و شه ره ده بث طاداشت بکرث بؤ ئه وه ی مافه ره واکانی خؤی به ده ست بهثنی وه ئه مريکاو هاوپه يکانه کانی شه ره که يان نه کردايه و په شيمان بونايه له روخاندنی رژثمی به عس ئه و کاته باری کورد چی به سه ر ده ات؟

کورد به م کاره ی قومارثکی گه وره ی کرد و يارمه تی زؤری ئه مريکای دا له شه ره که دا له به ر ئه وه مافی شه رعی خأيه تی ئه و پاداشته شه رعيه ی خؤی بدرثتی. چونکه ئيمه باش ده زانين سياسه تی رژثمی به عس چؤن بوو به رامبه ر ميله تی کورد.

ئه مرؤ پاش روخاندنی رژثمی به عس هيچ هثزرر و داموو ده زگاثک له ناو عيراق نه ماوه که بتوانی هه ره شه ثکی ترسناکدار بؤ کورد درووست بکا وه ته نها هثزی هه بث له هه موو عيراق ئه مريکاو هثزه کوردثکانن.

ئه م دوازه ساصی ئازاديه ی به شه رزگارکراوه کانی کوردستان ئه وه ی بؤ هه موو جيهان سه صماند که کورد ده توانی خؤی به رثوه ببات بثجگه له چه ند ساصثک نه بث که شه ری کوردستان هه بوو ئه ويش به هؤی

 ده ستثوه ردانی دووژمنانی کورد که هه ر هه موومان ده زانين کثن.

من له و باوه ره دام ئه مرؤ باشترين هه ص روخساوه بؤ گه لی کورد له  کوردستانی باشوور بؤ ئه و کاره وه ئه وصاتانه ی که ئه مرؤ کوردستانيان به سه ر دابه شکراوه بارثکی سياسی زؤر خراپيان هه يه و په يوه نديشيان له گه ص تاکه هثز زلی جيهان که ئه مريکايه رؤژ به رؤژ خراپتر ده بث. تورکيا به هؤی رثگه نه دانی به هثزه کانی ئه مريکا بؤ رووخاندنی به عس و به هثز بوونی هثزه ئيسلامثکان له ناوی دا جث متمانه ی ئه مريکا نيه ئه مرؤ و له داهاتوودا وه به چاوثکی گومانه وه سه يری تورکيا ده کرث وه تورکيا وه ک ئه ندامثکی ناتوو له کاتثکدا پثويست بوو که جيهان دوو لايه نه بوو له هثزدا به هؤی بوونی ثکثتی سؤفثت و وصاتانی کؤمه نيست تر، به صام ئه مرؤ ئه و ترسه کؤمه نيستيه نه ماوه و تورکياش وه ک وصاتثکی پثشلکه ری مافه کانی مرؤف بووه ته کثشه بؤ ئه مرژکاو جيهانی ديموکراتی. پاشان خواستی تورکيا بؤ ئه ندام بوون له ثکثتی ئه ورووپا ئه و خه وه کؤنه ی له ده ست ده دات ئه گه ر بثتوو ميله تی کورد له باشوور داوای سه ر به خؤی بکات و ئه ميش په لاماری سه ربازی بدات له کاتثکدا تورکيا يارمه تثکی ئابووری زؤر گه وره ی وصاتانی ئه وروپای رؤژئاوا و ئه مريکای پثويسته. تورکيا تاکوو ئه مرؤش ده ناصثنی به هؤی ئه و کاره ی که کردی له ساصی 1974 کاتث هثزه کانی باکووری قبرسيان داگيرکرد که بووه ته هؤی نه هاتنی تورکيا بؤ ناو ثکثی ئه وروپا. بثجگه له و هه مووش پثشلکردنی مافه کانی کورد له ناو تورکيا که ئه ويش رثگه به هاتنی تورکيا نادات مه ترثکی وا درووست بکات بؤ کوردستانی باشوور ئه گه ر داوای سه ربه خؤی و جيابوونه وه ی له عيراق کرد، پاششان چونکه ئه مرؤ ته نها ئه مريکا شه رعيه تی له  ناو عيراق هه يه هيچ وصاتثکی تر مافی ئه وه ی نيه ده ست بخاته ناو کاروو باری عيرا ق و کوردستان وه تورکه کانيش ئه مه زؤر باش ده زانن وه هه ر له به ر ئه وهؤيانه ی سه ره وه يه که ئه مرؤ تورکيای ناچار کردووه بثده سه صاتانه له دووره وه سه يری وه زعه که بکات ئه گينا تورکيا هه ر له رؤژی يه که می رووخانی رژثمی به عس کوردستانی داگيرکردبوو وه ئه و هه مووه چاوه ری نه ده کرد.

ئثران و سورياش ئه مرؤ ببارثکی سياسی ئه وه نده ناخؤش ده به نه سه ر که خواخوايانه ئه مريکا شه ريان پثنه فرؤشث وه هه موو ده بينين که چؤن هه موو رؤژثک بيانوثکيان پث ده گرن بؤ روخاندنی ئه و دوو رژثمه رؤژی به ناوی هثزی ئه تؤمی و پثشلکردنی مافه کانی مؤف له ئثران وه رؤژی به ناوی ئه وه ی که سوريا يارمه تی تيرووريسته کان ده دات له م وصات و ئه وصات له به ر ئه وه ئه م وصاتانه ی ده ورووپشت هيچ هثزثکی ئه وتؤيان نيه بؤ درووست کردنی مه ترسثکی له و جؤره بؤ کوردستانی باشوور ئه گه ر بانگه وازی سه ربه خؤی بصاوبکاته وه.

ته نها هثزی سياسی و ئابووری ئه مرؤی جيهان ئه مريکاو ژاپؤن و  ئه ورووپای رؤژئاوايه وه ئثمه ی کوردستانی باشوور له م ماوه ی دوانزه ساصه ی رابردوو سه صماندمان بؤيان که ئه توانين پرسيپه کانی ديموکراسی له کوردستانثکی ئازاد بپارثزين، بؤيه من له و باوه ره دام دؤستثکی زؤرمان ئه مرؤ له ده ره وه هه يه که هاوکاريمان بکات ئه گه ر بثتوو بانگه وازی سه ربه خؤيمان بصاوکرده ووه، وه ده توانين ببين به نموونه ثک بؤ ديموکراسی له پرؤسه ی به ديموکراتی کردنی رؤژهه صاتی ناوه راست.